bebekveanne.com sitesi. Yeşim hanımın sitesi bugün için istediği geliri elde edemese de sürekliliği sağladığında onu da başaracağı kesin gözüküyor. Onun yaptıkları da diğer birçok başarı öyküsünün ilk noktasından farklı değil. Başlangıç noktasında doğru adımları attığı taktirde kendi patronu olması için çok bekleyecek. Yeşim hanım bir doktor arkadaşıyla “çalışmak istiyorum iş bulamıyorum” diye konuşurken, arkadaşı “bir bebek sitesi yapar mısın?” diye sorar. O da “neden olmasın” der. Uzun bir süre ansiklopediler, kitap ve dergiler, sağlık kurumlarının ve doktorların internet siteleri, sağlık sitelerinden bilgileri toplar. Siteyi hazırlamaya gelince iş kolay değildir. İTÜ tasarım kursuna gitmiştir ama internet sitesi tasarımında kullanılan Dreamweaver adlı program hakkında hiç birşey öğrenememiştir. Diğer bir program olan Frontpage` de deneye yanıla sabahlara kadar çalışarak sayfayı oluşturmayı başarır. Site 29 Ocak 2002 de bebekvehayat.com ismi ile dünyaya gelir. Internet üzerinde tanıtım yapmak siteyi duyurmak en zor aşamadır. Üye olduğu Haber.gen.tr` ye internet siteleri bölümünde yayınlanması için eposta yollar, haber.gen.tr` nin her gün gelen epostası siteler bölümüne baktığımda harika bir yazıyı görür. "Dünyaya ilk adımını atan miniklerin bir elinden anneleri bir elinden de "Bebek ve Hayat" tutuyor" yazıyordur. Sitenin sloganı bu olur. Bebek resimleri, anne babalardan yazılar geldikçe mutlu olur, bunlar onu daha da motive eder. Çalışmadığı için zamanının büyük bir kısmı burada geçirmeye başlar ve kendine ait bir başarı olsun istiyordur. Bir süre sonra kendisi için herşeyi olan “bebekveanne.com” ismini alır. Bebek ve Anne 2 Ocak 2004 te ortaya çıkar. Sitede şimdiye kadar toplam 229 bebek resmi gelmiştir ve büyümeye devam etmektedir. Bazı bebeklerin, küçücükken eklediği resminlerden bir kaç ay sonra yeni resimleri gelmeye başlar, büyüdüklerini resimlerden görmek harika bir şeydir. Anne babalar merak edip epostalar ile kendisine “doktor musunuz, yoksa bir anne misiniz?” diye sorarlar. Yeşim hanım ne doktorudur ne de bir annedir. Anne babaların aradıkları bilgiyi bir sürü sayfayı tek tek arayıp bir oradan bir buradan değil, tek bir yerden bulmalarını ister ve bunu yapmaya çalışır. Bebek kulübü fotoğrafları ve okurlardan gelen postalar bölümlerine gözü gibi bakar. Topluluk oluşturmanın ve sitenin yayılmasının bu bölümlerden geçtiğini belki bilerek belki de bilmeyerek keşfetmiştir. Sitenin tasarımı biraz acemice olsa da çok samimi ve içtendir. Daha güzelini yapabilmek için 3 ay kursa gider ve biraz daha geliştirir. Yeni yeni bilgiler öğrenmeye başlar. Sitenin üstündeki reklam ve değişen bebek resimlerini yapmayı öğrenir. Bebekveanne.com’un, anne babaların başucu kitabı olmasını ister. İkinci sırada ise maddi bir kazancı olmasını hedefler, anne babasına yük olmadan kendi parasını kendisi kazanmak ister. Şimdi çalışacak sitenin gelir modelini kurmaya gelmiştir. Reklam teklifleri gelmeye yavaş yavaş başlayacaktır. Daha sonra mutlaka elektronik ticareti de ekleyerek okuyucularına katma değerler sunacaktır. Bebekveanne.com, ilkhediyem.com’dan biraz farklı bir yoldan ilerlemektedir. İlk site doğrudan elektronik ticaret yaparken diğer içerik üreterek gelir kazanmaya doğru yürümektedir. Her ikisi de birer seçenektir. İkisi bir araya geldiklerinde aslında daha büyük bir sinerji yaratabilirler.
5 Aralık 2010 Pazar
13 Kasım 2010 Cumartesi
Evden Çalışanlar Hangi İşleri Yapıyor.
Oyuncak parçalarının montajından paketlemeye, kibrit kutulama, tükenmez kalem montajı, evde soğan doğrama, evde sepet örme, boncuk işi, dantel örme, şapka dikme, ekmek saklama torbası, bandana dikme, bakliyat torbası dikme, nikah şekeri hazırlama,
Ev eksenli çalışma
Ev eksenli çalışma biçiminde, zaman sınırlı ve yapılacak iş çoksa, evdeki çocuklar ve yaşlılar da çalışmaya dahil oluyorlar. Bu çalışma biçiminde çalışma saatleri belli değildir. Sigorta, iş garantisi yoktur… Saniye Denli’nin kaleminden.
5 bin dolarla bile iyi işler kurulabilir
‘Sermayem az, ne iş yapabilirim?’ diyen kadınların bahanesi kalmayacak. Ekonomist Atilla Başlar, en az 5 bin dolar sermayesi olan kadınlara yönelik iş fırsatlarını anlattı.
Ekonomist Atilla Başlar, 2001 ekonomik krizinden sonra işsizlikle baş etmeye çalışan ülke ekonomisinin kendisine gelmeye başlamasına rağmen, eğitimli beyaz yakalıların bu krizden herkesten daha fazla etkilendiğini söylüyor. “Belli bir birikimi olan kadın erkek birçok beyaz yakalı, hayalindeki işi kurmak için harekete geçti” diyen Başlar, şöyle devam ediyor:
“Ancak yeterli sermayesi olmayan birçok kadın zorunlu ev kadınlığına başladı. Eminim, iş hayatına alışmış bir kadın için evde boş oturmak dayanılmaz bir duygu olmalı. İşte böyle durumdaki kadınlar az sermayeyle evden yürütülebilecek işler bulmaya başladı.”
İşte iş fırsatları
Yabancı dil, matematik, Türkçe dersleri gibi konularda özel ders vermek, soğuk sandviç, salata satan büfe açmak veya ev yemekleri satılan küçük bir lokanta kurmak akla gelen ilk iş fikirleri arasında. Başlar, kadınların denediği ve başarılı olduğu, işsiz kadınlara da tavsiye ettiği, en az 5 bin dolarlık sermaye gerektiren işleri şöyle sıraladı:
• Çevresi geniş, dışa dönük, girişken kadınlar için tur, düğün gibi etkinlik organizatörlüğü evden kolayca idare edilebilecek bir iş fikri olabilir. Ayda 2 defa 15′er kişinin katıldığı bir etkinlik organize edilse ayda tahmini 6000 YTL (6 milyar lira) ciro yapılabilir. Bunun da yüzde 60-70′i masraflara gitse gayet makul bir düzeyde kazanç elde edilebilir. Organizasyon işine başlamak için öncelikle mekânlarla görüşmek, fiyat anlaşması yapmak, özel etkinlikler için fikirler geliştirmek, anlaşma sağlanınca da maliyeti düşük el ilanları ya da internet vasıtasıyla müşterilere ulaşmak, başlangıç için yeterli olabilir.
• Bir diğer seçenek internet üzerinden iş kurmak. Evde bir bilgisayar ve internet bağlantısının ardından, internet üzerinden servis sağlayıcılarına ulaşıp, sayfa anlaşması yapmak yeterli. Kadın, çocuk, alışveriş gibi konular hakkında web sitesi kurularak, reklam alınarak, gelir sağlanabilir.
• Bir başka iş alanı ise özelleştirilmiş ve uzmanlaşılmış bir konuda e-ticaret sitesi kurmak. İnternetten ulaşabileceğiniz bazı bilişim şirketleriyle anlaşarak yılda 1000 dolar gibi fiyatlara e-ticaret altyapısı temin ediliyor. Tek yapmanız gereken, iyi bir internet altyapısı kurup, şirketlerin sizi yönlendireceği kurumlara yasal başvurularda bulunmak. Sonrasında istediğiniz ürünü satabilirsiniz.
• Medyada tecrübe kazanmış kadınların ayrı bir avantajı var. Şirketlerin basın halkla ilişkiler konusunda ihtiyaçlarını karşılayan bir şahıs şirketi kurmanın maliyeti bir bilgisayar, e-mail ile faks yazılımı, bir telefon ve medyadan kişilere ulaşabilmek için bir telefon listesi.
• Bilgisayar mühendisi veya bilgisayarlara meraklı kadınlara önerilebilecek bir iş fikri de, yazılımcı olmak. Evden, bir bilgisayarla rahatlıkla yazılım geliştirilebilir. Yazılımcılara uygun bir diğer iş ise veri madenciliği. Şirketler piyasayla ilgili istediği bilgileri “veri madencilerine” toplattırıyor.
• Takı tasarım konusunda çalışan kadınlar da güzel örnekler arasında. Evde yarattığınız takıları internet sitesi kurarak satışa çıkarabilirsiniz. Hatta pazarlarda bir koleksiyon çantasıyla satışa sunabilirsiniz.
• Çevresi geniş, dışa dönük, girişken kadınlar için tur, düğün gibi etkinlik organizatörlüğü evden kolayca idare edilebilecek bir iş fikri olabilir. Ayda 2 defa 15′er kişinin katıldığı bir etkinlik organize edilse ayda tahmini 6000 YTL (6 milyar lira) ciro yapılabilir. Bunun da yüzde 60-70′i masraflara gitse gayet makul bir düzeyde kazanç elde edilebilir. Organizasyon işine başlamak için öncelikle mekânlarla görüşmek, fiyat anlaşması yapmak, özel etkinlikler için fikirler geliştirmek, anlaşma sağlanınca da maliyeti düşük el ilanları ya da internet vasıtasıyla müşterilere ulaşmak, başlangıç için yeterli olabilir.
• Bir diğer seçenek internet üzerinden iş kurmak. Evde bir bilgisayar ve internet bağlantısının ardından, internet üzerinden servis sağlayıcılarına ulaşıp, sayfa anlaşması yapmak yeterli. Kadın, çocuk, alışveriş gibi konular hakkında web sitesi kurularak, reklam alınarak, gelir sağlanabilir.
• Bir başka iş alanı ise özelleştirilmiş ve uzmanlaşılmış bir konuda e-ticaret sitesi kurmak. İnternetten ulaşabileceğiniz bazı bilişim şirketleriyle anlaşarak yılda 1000 dolar gibi fiyatlara e-ticaret altyapısı temin ediliyor. Tek yapmanız gereken, iyi bir internet altyapısı kurup, şirketlerin sizi yönlendireceği kurumlara yasal başvurularda bulunmak. Sonrasında istediğiniz ürünü satabilirsiniz.
• Medyada tecrübe kazanmış kadınların ayrı bir avantajı var. Şirketlerin basın halkla ilişkiler konusunda ihtiyaçlarını karşılayan bir şahıs şirketi kurmanın maliyeti bir bilgisayar, e-mail ile faks yazılımı, bir telefon ve medyadan kişilere ulaşabilmek için bir telefon listesi.
• Bilgisayar mühendisi veya bilgisayarlara meraklı kadınlara önerilebilecek bir iş fikri de, yazılımcı olmak. Evden, bir bilgisayarla rahatlıkla yazılım geliştirilebilir. Yazılımcılara uygun bir diğer iş ise veri madenciliği. Şirketler piyasayla ilgili istediği bilgileri “veri madencilerine” toplattırıyor.
• Takı tasarım konusunda çalışan kadınlar da güzel örnekler arasında. Evde yarattığınız takıları internet sitesi kurarak satışa çıkarabilirsiniz. Hatta pazarlarda bir koleksiyon çantasıyla satışa sunabilirsiniz.
Emlak sektörü gözde
• Son günlerde emlak sektörü hareketlendi. Çevresi ve bağlantıları güçlü olan kadınlar evden veya aylığı 250-300 YTL’ye kiralanacak bir ofis kurarakemlakçılık sektörüne yönelebilirler.
• Toplam kalite yönetimi danışmanlığı da yapılabilir. SA 8000, OHSAS, ISO, HACCP gibi kalite standart belgelerinin alınabilmesi için şirketlere danışmanlık hizmetleri verebilmek için minimum 3-5 yıllık bir tecrübe ve mühendislik eğitimi yeterli olabiliyor. Kurslarda uzmanlaşıp sertifika almanın maliyeti ise 3000-5000 YTL arasında.
• Ülke gündemini yoğun bir şekilde işgal eden Avrupa Birliği de çeşitli iş imkânları sunuyor. AB hibelerine proje hazırlama konusunda danışmanlık hizmeti vermek, konuya uzak sivil toplum kuruluşlarına, kamu ve özel kurumlara katma değer sağlıyor. Bunun için yabancı dil bilgisi şart. İnternet üzerinden veya AB bilgi ofislerinden bilgi alınabileceği gibi, bu alanda hizmet veren kuruluşlarla bağlantıya geçerek, bu alanda uzmanlaşmak gerekiyor.
• Toplam kalite yönetimi danışmanlığı da yapılabilir. SA 8000, OHSAS, ISO, HACCP gibi kalite standart belgelerinin alınabilmesi için şirketlere danışmanlık hizmetleri verebilmek için minimum 3-5 yıllık bir tecrübe ve mühendislik eğitimi yeterli olabiliyor. Kurslarda uzmanlaşıp sertifika almanın maliyeti ise 3000-5000 YTL arasında.
• Ülke gündemini yoğun bir şekilde işgal eden Avrupa Birliği de çeşitli iş imkânları sunuyor. AB hibelerine proje hazırlama konusunda danışmanlık hizmeti vermek, konuya uzak sivil toplum kuruluşlarına, kamu ve özel kurumlara katma değer sağlıyor. Bunun için yabancı dil bilgisi şart. İnternet üzerinden veya AB bilgi ofislerinden bilgi alınabileceği gibi, bu alanda hizmet veren kuruluşlarla bağlantıya geçerek, bu alanda uzmanlaşmak gerekiyor.
Grafik merakınız varsa
• Az sermayeyle kurulabilecek bir diğer iş ise dijital baskı hizmetleri, grafik tasarımı gibi alanları içeren reklamcılıkla ilgili. Fiyatları 10 bin doları aşmayan dijital baskı yazıcıları, grafik tasarımına meraklı ve bu alanda tecrübe kazanmış kadınlara cazip iş fırsatları sunmakta. Bunun içinse, bu alanda hizmet veren baskı kuruluşlarıyla irtibata geçerek, evde yapılan tasarımları satarak dışarıdan hizmet sunulabilir.
• Kitap editörlüğü, redaksiyon yapmak ve kitap yazmak ise yazın diliyle ilgilenen kadınlara bilgisayarla yapabilecekleri cazip bir iş imkânı olarak önerilebilir. Yayınevlerinin dikkatini çekmek için, dilbilgisi pek iyi olmayan bir kitabın eleştirisi yayınevine gönderilebilir.
• Kitap editörlüğü, redaksiyon yapmak ve kitap yazmak ise yazın diliyle ilgilenen kadınlara bilgisayarla yapabilecekleri cazip bir iş imkânı olarak önerilebilir. Yayınevlerinin dikkatini çekmek için, dilbilgisi pek iyi olmayan bir kitabın eleştirisi yayınevine gönderilebilir.
Milyonlarca Kişi Neden Evde Çalışmayı Tercih Ediyor?
Evde çalışmanın ortaya çıkışı, kendi işini kendi evinde yönetmek isteyenlerin sayısındaki artışın nedenleri, evde çalışmanın şirketlere ve çalışanlara sağladığı avantajlar ve beraberinde getirdiği olumsuzluklar...
Evde Çalışmanın Ortaya Çıkışı
İş yerinde çalışma verimliliği ile ev konforunun birleştiği iyi tasarlanmış bir ofis evde çalışmak... Şirkette yapabileceğiniz tüm işleri yapabileceğiniz bir bilgisayar, her an iş yeri ile görüşebileceğiniz bir iletişim sistemi ve öğle arasında çocuklarınız ve eşinizle beraber mutfakta yemek yemek... Yeni ekonominin ve teknolojinin iş dünyasına armağanı ofis evler bugün pek çok ülkede çok sayıda şirket tarafından tercih ediliyor. Çalışanlar verimlilik ile konforu sunan bu yeni çalışma biçimine artık daha fazla ilgi gösteriyor.
Her ne kadar evde çalışma olgusunun yaygınlaşmasını yeni ekonomiye borçlu olsak da aslında evde çalışmanın tarihçesi daha önceki dönemlere dayanır. 1970' li yıllardan itibaren dünyanın çeşitli ekonomilerinde yaşanan durgunluk ve buna bağlı olarak ortaya çıkan işsizlik işletmelerin istihdam politikalarına yeni yaklaşımlar getirmiştir. Esnek çalışma sistemleri geliştirilmiştir. Ekonomik kriz dönemlerinde işçilerin işlerini kaybetmeden işletmenin ayakta kalmasını sağlamak amacıyla geliştirilen esnek çalışma sistemleri bugünkü iş dünyasında sadece kriz dönemlerinde uygulanmakla kalmamakta, sürekli bir çalışma biçimi olarak görülmektedir.
Evde çalışma zaman esnekliği yanında çalışma yeri esnekliği de sağlamıştır. Bu yönüyle evde çalışmayı esnek çalışma biçimleri arasında en radikal olanı olarak niteleyebiliriz.
Ofise gitmeyip evdeki elektronik donanımla işleri halletmek olarak özetleyebileceğimiz evde çalışma esas olarak şirketler tarafından iş verimliliğini artıran bir yenilik olarak görülmektedir. Ekonomik sistemlerde çalışan ve işveren arasında her zaman bir sorun olarak beliren esnek çalışma sistemleri bugün evde çalışma yaklaşımının taraflarca benimsenmesiyle bir anlaşma ortamına dönüşmüştür.
Şirketler ve çalışanlar arasındaki bu işbirliğini doğrulayan veriler de evde çalışmanın en yaygın olarak görüldüğü ülkeden, Amerika Birleşik Devletleri'nden geliyor. Evde çalışma endüstrisi bu ülkede 427 milyar dolarlık bir parasal büyüklüğe ulaşmış durumda. ABD'de bir iş yerine bağlı olarak evde çalışan veya kendi kendinin patronu olarak işini evde yapan insanların sayısı ise 16 milyonu geçmektedir. Amerikan hükümetinin tahminlerine göre çalışanların % 40'ı haftanın belli günlerinde evlerinde çalışmaktadırlar. Amerika' da faaliyet gösteren SBA (Small Business Administration) adlı kuruluş, evde kurulan ticari işlerin % 57' sinin 5 yıl içinde örgütlenmiş bir şirkete dönüştüğünü tahmin ediyor.
Telekomünikasyon ve Evde Çalışma
Bir şirkete bağlı olarak ofis evlerde çalışmak evde çalışmanın tek biçimi değildir. Kendi işini kurup, bunu ofis evinden yürütmek şeklinde açıklayabileceğimiz "home-based businesses" bir tür evde çalışma biçimidir. Pek çok kişi bir organizasyona bağlı kalmaksızın ve kapsamlı bir iş yerine ihtiyaç duymaksızın evine kurduğu bir ofiste veya atölyede hayatını kazanmak istiyor. Çoğu kez tek kişilik bir organizasyondan oluşan "home based businesses" lar çok farklı alanlarda küçük üretimler yapabiliyor. Örneğin, bir ev kadını küçük bir dikiş makinesi ile terzilik yapabiliyor. Evde yemek yapıp bunu dışarıya satabiliyor. Veya bir yazar ofis evinde yazdığı bir yazıyı yayıncılara gönderebiliyor. Çevirmen iletişim teknolojilerini kullanarak aldığı bir yazıyı yine aynı yolla müşterisine gönderebiliyor.
Bir patrona ve şirkete bağlı çalışmaktan sıkıldınız. Yeterli iş deneyimi ve girişimcilik ruhunu kendinizde görüyorsunuz. Artık kendi işinizin patronu olmak istiyorsunuz. Üstelik işinizi evden yönetmek gibi bir kolaylık size eğlenceli geliyor. Yüksek sesle "Oh be! Dünya varmış. Artık evimde çalışacağım ve patron ben olacağım," diye haykırmak geliyor. İşte tam bu anda beyninizin en akıllı köşesinden gelmesi gereken çağrı "Ben bu değişime hazır mıyım?" sorusu olmalı. Gerçeklere bakarsak, her yıl dünyada binlerce kişi kendi işini yapmak için işinden ayrılıyor. Ancak, bu yolda başarısız olanların sayısı hiç de az değil.
Kendi işinizi evde kurmaya hazırlanırken başlangıçta kendinize sormanız gerekenler şunlar olmalı
oğru işi yapmak için yetenek ve bilgiye sahip miyim? Başlangıç maliyeti, potansiyel kazanç ve mal/hizmet fiyatları konusunda araştırma yaptım mı? Pazarlama ve tanıtım için ne oranda bütçe oluşturmalıyım? Vergi ve yasal mevzuat konusunda bilgim var mı?
Bunlar sorulacak temel sorulardır ve daha farklı bilgileri kapsayan geniş bir fizibilite çalışması yapılmalıdır. Faaliyet göstereceğimiz sektörün makro yapısı hakkında da güncel bilgilere ulaşmak için istekli olmalıyız. Sektör rekabetçi olacaktır, global gelişmeler ve yenilikler iş yapış süreçlerinizi etkileyecektir. Örneğin, bir bilgi işlem danışmanı olarak çalışıyorsanız teknolojik buluşlardan her saniye haberdar olmanız gerekir. İşinize yarayan yeni bir yazılım müşterilerinizi arttırabilir ve işinizi kolaylaştırabilir. Üstelik pazarda küçük bir oyuncu olarak yer almanız organize olmuş büyük firmaların sizinle rekabet etmesini engeller. Bu ortamda profesyonelce çalıştığınız takdirde, işinizi büyütebilirsiniz. İşin türü teknolojiyi ne kadar kullanacağımızı, müşterilerimizin özelliklerini belirler. Bir çevirmen olarak çalışıyorsanız müşteriniz ile iletişim teknolojilerini kullanarak rahatça iş yapabilirsiniz. İşinizi e-mail ile alır ve e-mail ile teslim edersiniz. Ayrıca müşterinize mekan olarak uzaklığınız çoğunlukla herhangi bir sorun oluşturmaz. Ancak evde yemek yapıp satan bir ev kadını iseniz, müşterileriniz muhtemelen size daha yakındır ve onlarla yüz yüze görüşme imkanınız vardır.
Çok farklı iş kollarında tek başına gerçekleştirilebilen, işin yapısına göre teknolojinin devreye girdiği bu işlere birkaç örnek:
Bu soruyu çalışanlara sorsaydık şu yanıtı alırdık: Evde çalışmak çok rahat. Verimliliğim artıyor ve trafik stresi yaşamıyorum. Şirket sahipleri ve yöneticiler ise muhtemelen, böyle bir çalışma sisteminin doğru uygulandığı takdirde, iş verimliliğini artırdığını ve ofis maliyetlerini azalttığını savunurlardı.
Ofis evlerin yaygınlaşmasının diğer nedenlerini şöyle sıralayabiliriz:
Günümüzde kadınların çalışma dünyasına olan katkıları esnek çalışma sistemleri ile birlikte hız kazanmıştır. Kazancıyla ekonomik bağımsızlığını kazanan ve aile bütçesinin sorumluluğunu paylaşan çalışan kadınlar için evde çalışma, kadınların çalışma hayatında karşılaştığı birtakım sıkıntıları hafifletmiştir. Çalışan kadınlar en çok iş ile aile rolleri arasında her zaman var olan çatışmalardan yakınmaktadırlar. İnsan kaynaklarına önem veren şirketler çalışan kadınların kariyer gelişimini sağlarken aynı zamanda ev ile ilgili sorumluluklarını da yerine getirmeleri için evde çalışma sistemine öncelikle kadınları dahil etmiştir.
Kadınları evde çalışmaya teşvik eden etkenlerin başında ev halkı ile daha sıkı bir iletişim içine girme isteği yer alır. İş yaşamının yüksek temposundan geriye az bir zaman kalmakta ve çalışan kadın eve yorgun dönmektedir. Evde kendisini bekleyen işler, yemek yapmak, temizlik, ev bakımı ve aile ile ilgilenmek için enerji ve istek kalmamaktadır. Bu olumsuz durumu yaşamak istemeyen kadın için evde çalışma iyi bir fırsat olabilmektedir. Üstelik evin rahatlığı ve esnek çalışma ortamı evde çalışmayı kadınlar için cazip kılmaktadır. Evde çalışan kadınların dikkat etmesi gereken en önemli nokta ise ev yaşamı ile iş arasındaki dengenin sağlıklı kurulmasıdır. Bu dengeyi kurmada kadınlar erkeklere göre daha da zorlanır. Evin toparlanması, temizliği, çocukların bakımı özellikle erkek egemen toplumlarda kadınlara yüklenir. Bu sorumluluktan çalışan kadınlar da payını alır. Çalışan kadın bu tempoyu iyi ayarlamalı, evde çalışma saatlerini belirlemeli ve o saatlerde işi ile ilgilenmelidir. Ofis evi kullanan bir başkası varsa çalışma saatleri ona göre ayarlanmalıdır. Ofis evin iki veya daha çok kişi tarafından kullanılması her zaman belgelerin kaybolması veya karışması için risk yaratır. Bunu önlemek için ofis evi kullanan diğer aile bireyleri ile anlaşmalı ve yer paylaşımı yapılmalıdır. Ayrıca kendimize ait programlar ve dosyaları da şifre koyarak güvenli tutmalıyız.
Kariyer gelişimi için evde çalışmayı bir fırsat olarak gören çalışan kadınlar dışında, "görünmeyen sanayi işçiliği" sektöründe çalışan kadınlar ne yazık ki işin karanlık yüzü olarak karşımıza çıkıyor. Eve iş verme olarak adlandırabileceğimiz bu sistemde işveren, az bir ücret karşılığında işçinin kendi evinde üretim yapmasını sağlamaktadır. Fabrika üretimine göre daha ucuz olan bu sistemin maliyet düşüklüğü işçiye daha az ücret verilmesinden kaynaklanıyor. Eve iş verme sisteminde çalışanların çoğu kadınlar ve çocuklardır.
Sınırlı becerilere sahip olan ve maddi gücü az olan kadınlar genellikle parça başı üretim üzerinden ücret almaktadırlar. Bu tür evde çalışma kayıt dışı ekonomiye girer ve işverenin vergi, sigorta ve fabrika maliyetlerini azaltır. Nitelikli kadın çalışanların çalışma ortamlarındaki konfor ve verimliliğin tersine, eve iş verme sistemi her açıdan olumsuzluklarla doludur.
Eve iş verme sisteminde evde çalışmanın huzuru, rahatlığı ve çalışma zevki yoktur. Bu sistemde özgürlük çok sınırlıdır, çalışan yapacağı işi kendisi belirlemez. İşini belli bir zaman dilimi içerisinde bitirmek zorundadır. Çalışma için özel bir ofis veya alan söz konusu değildir. Ayrıca düzenli bir iş kapasitesi de gerçekleşmez. İşveren bazen çok fazla iş getireceği gibi bazen hiç iş olmamaktadır. Çalışanlar ya çok iş altında ezilmekte, ya da geçici bir süre işsiz kalmaktadırlar. Eve iş verme sisteminin yasal durumu ise tamamen yasasızlıktan oluşmaktadır. İşveren tarafından herhangi bir sosyal güvence sağlanmamaktadır. Ücretler çok düşüktür. Kontrol tamamen işverenin elindedir. Çalışanın kontrol edebildiği tek durum ise çalışıp çalışmama isteğidir. Bu da çoğu kez ekonomik durumun zayıflığından dolayı çalışanı işverenin şartlarına bağlı kalmaya mahkum etmektedir.
Sonuçta eve iş verme sistemi bir istihdam türü olarak görülse de yasal dayanak yoksunluğu, olumsuz çalışma koşulları ve düşük ücret kadınlar için cazip olmayan bir iklim yaratmaktadır.
Evde Çalışmanın Ortaya Çıkışı
İş yerinde çalışma verimliliği ile ev konforunun birleştiği iyi tasarlanmış bir ofis evde çalışmak... Şirkette yapabileceğiniz tüm işleri yapabileceğiniz bir bilgisayar, her an iş yeri ile görüşebileceğiniz bir iletişim sistemi ve öğle arasında çocuklarınız ve eşinizle beraber mutfakta yemek yemek... Yeni ekonominin ve teknolojinin iş dünyasına armağanı ofis evler bugün pek çok ülkede çok sayıda şirket tarafından tercih ediliyor. Çalışanlar verimlilik ile konforu sunan bu yeni çalışma biçimine artık daha fazla ilgi gösteriyor.
Her ne kadar evde çalışma olgusunun yaygınlaşmasını yeni ekonomiye borçlu olsak da aslında evde çalışmanın tarihçesi daha önceki dönemlere dayanır. 1970' li yıllardan itibaren dünyanın çeşitli ekonomilerinde yaşanan durgunluk ve buna bağlı olarak ortaya çıkan işsizlik işletmelerin istihdam politikalarına yeni yaklaşımlar getirmiştir. Esnek çalışma sistemleri geliştirilmiştir. Ekonomik kriz dönemlerinde işçilerin işlerini kaybetmeden işletmenin ayakta kalmasını sağlamak amacıyla geliştirilen esnek çalışma sistemleri bugünkü iş dünyasında sadece kriz dönemlerinde uygulanmakla kalmamakta, sürekli bir çalışma biçimi olarak görülmektedir.
Evde çalışma zaman esnekliği yanında çalışma yeri esnekliği de sağlamıştır. Bu yönüyle evde çalışmayı esnek çalışma biçimleri arasında en radikal olanı olarak niteleyebiliriz.
Ofise gitmeyip evdeki elektronik donanımla işleri halletmek olarak özetleyebileceğimiz evde çalışma esas olarak şirketler tarafından iş verimliliğini artıran bir yenilik olarak görülmektedir. Ekonomik sistemlerde çalışan ve işveren arasında her zaman bir sorun olarak beliren esnek çalışma sistemleri bugün evde çalışma yaklaşımının taraflarca benimsenmesiyle bir anlaşma ortamına dönüşmüştür.
Şirketler ve çalışanlar arasındaki bu işbirliğini doğrulayan veriler de evde çalışmanın en yaygın olarak görüldüğü ülkeden, Amerika Birleşik Devletleri'nden geliyor. Evde çalışma endüstrisi bu ülkede 427 milyar dolarlık bir parasal büyüklüğe ulaşmış durumda. ABD'de bir iş yerine bağlı olarak evde çalışan veya kendi kendinin patronu olarak işini evde yapan insanların sayısı ise 16 milyonu geçmektedir. Amerikan hükümetinin tahminlerine göre çalışanların % 40'ı haftanın belli günlerinde evlerinde çalışmaktadırlar. Amerika' da faaliyet gösteren SBA (Small Business Administration) adlı kuruluş, evde kurulan ticari işlerin % 57' sinin 5 yıl içinde örgütlenmiş bir şirkete dönüştüğünü tahmin ediyor.
Telekomünikasyon ve Evde Çalışma
Bir şirkete bağlı olarak ofis evlerde çalışmak evde çalışmanın tek biçimi değildir. Kendi işini kurup, bunu ofis evinden yürütmek şeklinde açıklayabileceğimiz "home-based businesses" bir tür evde çalışma biçimidir. Pek çok kişi bir organizasyona bağlı kalmaksızın ve kapsamlı bir iş yerine ihtiyaç duymaksızın evine kurduğu bir ofiste veya atölyede hayatını kazanmak istiyor. Çoğu kez tek kişilik bir organizasyondan oluşan "home based businesses" lar çok farklı alanlarda küçük üretimler yapabiliyor. Örneğin, bir ev kadını küçük bir dikiş makinesi ile terzilik yapabiliyor. Evde yemek yapıp bunu dışarıya satabiliyor. Veya bir yazar ofis evinde yazdığı bir yazıyı yayıncılara gönderebiliyor. Çevirmen iletişim teknolojilerini kullanarak aldığı bir yazıyı yine aynı yolla müşterisine gönderebiliyor.
Bir patrona ve şirkete bağlı çalışmaktan sıkıldınız. Yeterli iş deneyimi ve girişimcilik ruhunu kendinizde görüyorsunuz. Artık kendi işinizin patronu olmak istiyorsunuz. Üstelik işinizi evden yönetmek gibi bir kolaylık size eğlenceli geliyor. Yüksek sesle "Oh be! Dünya varmış. Artık evimde çalışacağım ve patron ben olacağım," diye haykırmak geliyor. İşte tam bu anda beyninizin en akıllı köşesinden gelmesi gereken çağrı "Ben bu değişime hazır mıyım?" sorusu olmalı. Gerçeklere bakarsak, her yıl dünyada binlerce kişi kendi işini yapmak için işinden ayrılıyor. Ancak, bu yolda başarısız olanların sayısı hiç de az değil.
Kendi işinizi evde kurmaya hazırlanırken başlangıçta kendinize sormanız gerekenler şunlar olmalı
oğru işi yapmak için yetenek ve bilgiye sahip miyim? Başlangıç maliyeti, potansiyel kazanç ve mal/hizmet fiyatları konusunda araştırma yaptım mı? Pazarlama ve tanıtım için ne oranda bütçe oluşturmalıyım? Vergi ve yasal mevzuat konusunda bilgim var mı?Bunlar sorulacak temel sorulardır ve daha farklı bilgileri kapsayan geniş bir fizibilite çalışması yapılmalıdır. Faaliyet göstereceğimiz sektörün makro yapısı hakkında da güncel bilgilere ulaşmak için istekli olmalıyız. Sektör rekabetçi olacaktır, global gelişmeler ve yenilikler iş yapış süreçlerinizi etkileyecektir. Örneğin, bir bilgi işlem danışmanı olarak çalışıyorsanız teknolojik buluşlardan her saniye haberdar olmanız gerekir. İşinize yarayan yeni bir yazılım müşterilerinizi arttırabilir ve işinizi kolaylaştırabilir. Üstelik pazarda küçük bir oyuncu olarak yer almanız organize olmuş büyük firmaların sizinle rekabet etmesini engeller. Bu ortamda profesyonelce çalıştığınız takdirde, işinizi büyütebilirsiniz. İşin türü teknolojiyi ne kadar kullanacağımızı, müşterilerimizin özelliklerini belirler. Bir çevirmen olarak çalışıyorsanız müşteriniz ile iletişim teknolojilerini kullanarak rahatça iş yapabilirsiniz. İşinizi e-mail ile alır ve e-mail ile teslim edersiniz. Ayrıca müşterinize mekan olarak uzaklığınız çoğunlukla herhangi bir sorun oluşturmaz. Ancak evde yemek yapıp satan bir ev kadını iseniz, müşterileriniz muhtemelen size daha yakındır ve onlarla yüz yüze görüşme imkanınız vardır.
Çok farklı iş kollarında tek başına gerçekleştirilebilen, işin yapısına göre teknolojinin devreye girdiği bu işlere birkaç örnek:
- Halkla ilişkiler ve imaj danışmanlığı
- Küçük çaplı reklam ajansı
- Aerobik öğretmenliği
- Vücut ve masaj terapisti
- Bilgisayar danışmanlığı
- İç mimarlık
- Fotoğrafçılık
- Antikacılık
- Marangoz ustalığı
Bu soruyu çalışanlara sorsaydık şu yanıtı alırdık: Evde çalışmak çok rahat. Verimliliğim artıyor ve trafik stresi yaşamıyorum. Şirket sahipleri ve yöneticiler ise muhtemelen, böyle bir çalışma sisteminin doğru uygulandığı takdirde, iş verimliliğini artırdığını ve ofis maliyetlerini azalttığını savunurlardı.
Ofis evlerin yaygınlaşmasının diğer nedenlerini şöyle sıralayabiliriz:
- İletişim teknolojilerinin iş hayatına sokulması. Ofisteki işi diskete kaydedip evdeki bilgisayara aktarmak ve evde çalışmak aslında ofis evlerin önünü açan önemli bir gelişmeydi. Sonraki dönemlerde internet ve mobil servisler ofis evlerin elverişli bir çalışma ortamına dönüşmesini sağladı. E-mail, sesli mesaj, faks, çağrı sistemleri gibi iletişim kolaylıkları;telefon, faks makinesi, yazıcı gibi donanımlar evleri adeta bir çalışma cennetine çevirdi.
- "Home based businesses" lardaki hızlı artış. Pek çok kişi küçük çaplı ticari işlerini evlerinde yürütmek istemektedir. Kendi kendinin patronu olmayı tercih edenler evlerinde oluşturdukları küçük bir ofisin iş hacimleri için yeterli olacağını düşünmektedirler.
Günümüzde kadınların çalışma dünyasına olan katkıları esnek çalışma sistemleri ile birlikte hız kazanmıştır. Kazancıyla ekonomik bağımsızlığını kazanan ve aile bütçesinin sorumluluğunu paylaşan çalışan kadınlar için evde çalışma, kadınların çalışma hayatında karşılaştığı birtakım sıkıntıları hafifletmiştir. Çalışan kadınlar en çok iş ile aile rolleri arasında her zaman var olan çatışmalardan yakınmaktadırlar. İnsan kaynaklarına önem veren şirketler çalışan kadınların kariyer gelişimini sağlarken aynı zamanda ev ile ilgili sorumluluklarını da yerine getirmeleri için evde çalışma sistemine öncelikle kadınları dahil etmiştir.
Kadınları evde çalışmaya teşvik eden etkenlerin başında ev halkı ile daha sıkı bir iletişim içine girme isteği yer alır. İş yaşamının yüksek temposundan geriye az bir zaman kalmakta ve çalışan kadın eve yorgun dönmektedir. Evde kendisini bekleyen işler, yemek yapmak, temizlik, ev bakımı ve aile ile ilgilenmek için enerji ve istek kalmamaktadır. Bu olumsuz durumu yaşamak istemeyen kadın için evde çalışma iyi bir fırsat olabilmektedir. Üstelik evin rahatlığı ve esnek çalışma ortamı evde çalışmayı kadınlar için cazip kılmaktadır. Evde çalışan kadınların dikkat etmesi gereken en önemli nokta ise ev yaşamı ile iş arasındaki dengenin sağlıklı kurulmasıdır. Bu dengeyi kurmada kadınlar erkeklere göre daha da zorlanır. Evin toparlanması, temizliği, çocukların bakımı özellikle erkek egemen toplumlarda kadınlara yüklenir. Bu sorumluluktan çalışan kadınlar da payını alır. Çalışan kadın bu tempoyu iyi ayarlamalı, evde çalışma saatlerini belirlemeli ve o saatlerde işi ile ilgilenmelidir. Ofis evi kullanan bir başkası varsa çalışma saatleri ona göre ayarlanmalıdır. Ofis evin iki veya daha çok kişi tarafından kullanılması her zaman belgelerin kaybolması veya karışması için risk yaratır. Bunu önlemek için ofis evi kullanan diğer aile bireyleri ile anlaşmalı ve yer paylaşımı yapılmalıdır. Ayrıca kendimize ait programlar ve dosyaları da şifre koyarak güvenli tutmalıyız.
Kariyer gelişimi için evde çalışmayı bir fırsat olarak gören çalışan kadınlar dışında, "görünmeyen sanayi işçiliği" sektöründe çalışan kadınlar ne yazık ki işin karanlık yüzü olarak karşımıza çıkıyor. Eve iş verme olarak adlandırabileceğimiz bu sistemde işveren, az bir ücret karşılığında işçinin kendi evinde üretim yapmasını sağlamaktadır. Fabrika üretimine göre daha ucuz olan bu sistemin maliyet düşüklüğü işçiye daha az ücret verilmesinden kaynaklanıyor. Eve iş verme sisteminde çalışanların çoğu kadınlar ve çocuklardır.
Sınırlı becerilere sahip olan ve maddi gücü az olan kadınlar genellikle parça başı üretim üzerinden ücret almaktadırlar. Bu tür evde çalışma kayıt dışı ekonomiye girer ve işverenin vergi, sigorta ve fabrika maliyetlerini azaltır. Nitelikli kadın çalışanların çalışma ortamlarındaki konfor ve verimliliğin tersine, eve iş verme sistemi her açıdan olumsuzluklarla doludur.
Eve iş verme sisteminde evde çalışmanın huzuru, rahatlığı ve çalışma zevki yoktur. Bu sistemde özgürlük çok sınırlıdır, çalışan yapacağı işi kendisi belirlemez. İşini belli bir zaman dilimi içerisinde bitirmek zorundadır. Çalışma için özel bir ofis veya alan söz konusu değildir. Ayrıca düzenli bir iş kapasitesi de gerçekleşmez. İşveren bazen çok fazla iş getireceği gibi bazen hiç iş olmamaktadır. Çalışanlar ya çok iş altında ezilmekte, ya da geçici bir süre işsiz kalmaktadırlar. Eve iş verme sisteminin yasal durumu ise tamamen yasasızlıktan oluşmaktadır. İşveren tarafından herhangi bir sosyal güvence sağlanmamaktadır. Ücretler çok düşüktür. Kontrol tamamen işverenin elindedir. Çalışanın kontrol edebildiği tek durum ise çalışıp çalışmama isteğidir. Bu da çoğu kez ekonomik durumun zayıflığından dolayı çalışanı işverenin şartlarına bağlı kalmaya mahkum etmektedir.
Sonuçta eve iş verme sistemi bir istihdam türü olarak görülse de yasal dayanak yoksunluğu, olumsuz çalışma koşulları ve düşük ücret kadınlar için cazip olmayan bir iklim yaratmaktadır.
EV EKSENLİ ÇALIŞAN KADINLAR SENDİKALAŞIYOR
Tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de her tür güvencesiz çalışma biçimi ve bu arada ev-eksenli çalışma yaygınlaşıyor; Ev-eksenli çalışanlar, 1994’ten beri ülkemizde de kendi hak örgütlenmelerini oluşturmak için mücadele veriyorlar. 2008’de oluşturdukları ülke ölçeğindeki Dayanışma Ağı’nı 2008 sonunda Sendika Girişimi’ne dönüştürdüler. Sadece ev-eksenli çalışmada değil, her tür güvencesiz çalışmada, kadınlar çoğunluğu oluşturuyor. Bunun en önemli nedenlerinden biri, karşılıksız kadın emeğinin merkezi önemi ve yaygınlığı. Ev-eksenli çalışanlar, kendi çalışma biçimlerini yaygınlaştıran nedenlerin ortak olduğu saptaması zemininde, tüm güvencesiz çalışanlara, tüm kadınlara güç birliği çağrısı yapıyorlar.
Bu çağrı önemli.Çünkü kadınlar olarak hem emeğimize karşılıksız biçimde el konulması üzerinden ortaklaşıyoruz hem de güvencesiz çalışma biçimlerinde başka her yerde olduğu gibi Türkiye’de de çoğunluğu bizler oluşturuyoruz. Ev-eksenli çalışanların örgütlenme mücadelesi, sadece bir çalışan kesimin basitçe sendika kurmasından ibaret değil; çok zor koşullarda yaşayan ve çalışan kadınların zorlu bir süreçte kendi örgütlenmelerini yaratmalarının bir örneği. Bu niteliğiyle de hem kadın hareketine hem emek hareketine güç katacağı inancıyla, ev-eksenli çalışan kadınların kadın ve emek hareketine yönelik yazdıkları deklarasyonu yayınlıyoruz:
Bu çağrı önemli.Çünkü kadınlar olarak hem emeğimize karşılıksız biçimde el konulması üzerinden ortaklaşıyoruz hem de güvencesiz çalışma biçimlerinde başka her yerde olduğu gibi Türkiye’de de çoğunluğu bizler oluşturuyoruz. Ev-eksenli çalışanların örgütlenme mücadelesi, sadece bir çalışan kesimin basitçe sendika kurmasından ibaret değil; çok zor koşullarda yaşayan ve çalışan kadınların zorlu bir süreçte kendi örgütlenmelerini yaratmalarının bir örneği. Bu niteliğiyle de hem kadın hareketine hem emek hareketine güç katacağı inancıyla, ev-eksenli çalışan kadınların kadın ve emek hareketine yönelik yazdıkları deklarasyonu yayınlıyoruz:
TÜRKİYE HOMENET
EV-EKSENLİ ÇALIŞANLAR SENDİKASI GİRİŞİMİ
DEKLARASYONU VE GÜÇBİRLİĞİ ÇAĞRISI
EV-EKSENLİ ÇALIŞANLAR SENDİKASI GİRİŞİMİ
DEKLARASYONU VE GÜÇBİRLİĞİ ÇAĞRISI
Biz kimiz?
Bizler, ev eksenli çalışanlarız.
Ev-eksenli çalışma, özellikle küreselleşmeyle birlikte tüm dünyada yaygınlaşan güvencesiz çalışma biçimlerinden biridir. Ev-eksenli çalışmayı ülkemizde başlıca üç istihdam ilişkisi içinde gerçekleştiririz: Parça başı çalışma, siparişle çalışma ve kendi hesabına çalışma. İlk ikisi bağımlı çalışmadır ve “evde çalışma” olarak da adlandırılır. Üçüncüsü ise ILO’nun (Uluslararası Çalışma Örgütü) 177 sayılı Evde Çalışma Sözleşmesi kapsamına girmemesi nedeniyle bağımsız çalışma sayılır. ILO, 1996’da kabul ettiği 177 sayılı sözleşmesinde, “evde çalışan… tarafından, kendi evinde veya işverenin işyeri hariç kendi seçtiği” bir mekanda, “ödeme karşılığı yapılan” ve “teçhizatı, malzemeyi ve kullanılan diğer girdileri kimin sağladığı önemli olmaksızın, işveren tarafından belirlenen bir ürün veya hizmetle sonuçlanan iş” olarak tanımlanmıştır. Ama hem bu üç istihdam ilişkisini hayatımızın aynı haftasında hatta gününde sürdürdüğümüz için, hem de kendi hesabına çalışmamızın girdi sağlayıcılardan ve alıcılardan bağımsızlığı tartışmalı olduğu için, bu tartışmayı yapmıyoruz ve kapsayıcı bir terim olarak “ev-eksenli çalışma”yı tercih ediyoruz.
Bizler, ev eksenli çalışanlarız.
Ev-eksenli çalışma, özellikle küreselleşmeyle birlikte tüm dünyada yaygınlaşan güvencesiz çalışma biçimlerinden biridir. Ev-eksenli çalışmayı ülkemizde başlıca üç istihdam ilişkisi içinde gerçekleştiririz: Parça başı çalışma, siparişle çalışma ve kendi hesabına çalışma. İlk ikisi bağımlı çalışmadır ve “evde çalışma” olarak da adlandırılır. Üçüncüsü ise ILO’nun (Uluslararası Çalışma Örgütü) 177 sayılı Evde Çalışma Sözleşmesi kapsamına girmemesi nedeniyle bağımsız çalışma sayılır. ILO, 1996’da kabul ettiği 177 sayılı sözleşmesinde, “evde çalışan… tarafından, kendi evinde veya işverenin işyeri hariç kendi seçtiği” bir mekanda, “ödeme karşılığı yapılan” ve “teçhizatı, malzemeyi ve kullanılan diğer girdileri kimin sağladığı önemli olmaksızın, işveren tarafından belirlenen bir ürün veya hizmetle sonuçlanan iş” olarak tanımlanmıştır. Ama hem bu üç istihdam ilişkisini hayatımızın aynı haftasında hatta gününde sürdürdüğümüz için, hem de kendi hesabına çalışmamızın girdi sağlayıcılardan ve alıcılardan bağımsızlığı tartışmalı olduğu için, bu tartışmayı yapmıyoruz ve kapsayıcı bir terim olarak “ev-eksenli çalışma”yı tercih ediyoruz.
Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de, ev-eksenli çalışanların büyük çoğunluğu kadındır. Ülkemizde bu oran, yüzde 90’ı aşkın. Dünyada da hangi gelişmişlik düzeyinde olursa olsun, ev-eksenli çalışanlar içinde kadın oranı, en düşük yüzde 70’lerde seyrediyor.
Bunun tek sebebi yok. Ama en önemli sebebi, karşılıksız emeğimizdir. Biz kadınlar, hem çocuk, yaşlı, hasta ve engellilerin bakımından sorumluyuz; hem ev işleri, “evin ekmek getireni”nin hizmeti bizim omuzlarımızda. Hem de ücretsiz aile işçisi olarak tarımda ya da kentsel küçük “aile işletmeleri”nde çalışırız. Ülkemizde yapılmış bir çok çalışma, küçük “aile işletmelerinin” karşılıksız kadın emeği olmasa ayakta kalamayacağını gösteriyor.
Bunun tek sebebi yok. Ama en önemli sebebi, karşılıksız emeğimizdir. Biz kadınlar, hem çocuk, yaşlı, hasta ve engellilerin bakımından sorumluyuz; hem ev işleri, “evin ekmek getireni”nin hizmeti bizim omuzlarımızda. Hem de ücretsiz aile işçisi olarak tarımda ya da kentsel küçük “aile işletmeleri”nde çalışırız. Ülkemizde yapılmış bir çok çalışma, küçük “aile işletmelerinin” karşılıksız kadın emeği olmasa ayakta kalamayacağını gösteriyor.
Yani, ev-eksenli çalışmamızın en önemli nedeni, kadınların sırtındaki bu yüklerin hepsini birden omuzlamaya kalkışmamızdır. Bu nedenle, kadın olarak yaşadığımız sorunlar, ev-eksenli çalışma sorunlarımızdan ayrı düşünülemez.
Bizler işçiyiz. Ama çalışması görünmeyen, emeği yok sayılan, işçi olduğu tanınmayan işçileriz. Çalıştığımız bile kabul görmeyince, işçiliğimizden doğan haklarımız da tanınmaz. Sosyal güvencemiz yok, sosyal güvenliğimiz yok. Güvenceli çalışan işçilerden tek farkımız, işverenin işyerinde çalışmıyor oluşumuz. Yoksa bizler de tıpkı diğer işçiler gibi, geçimimizi sağlamak üzere çalışıyoruz.
Ne istiyoruz?
Dolayısıyla öncelikle görünürlük istiyoruz. Ev-eksenli çalışmanın, ‘hobi’, ‘boş zaman faaliyeti’ değil, çalışma olduğunun kabulünü istiyoruz.
Ev-eksenli çalışan işçiler olarak tanınmak istiyoruz. Buna bağlı güvenceli çalışan işçilerle eşit haklara sahip olmak istiyoruz. Yani, işçiliğimizden kaynaklanan tüm haklarımızı istiyoruz.
Bizler de diğer işçiler gibi sömürülüyoruz. Sömürüldüğümüzü biliyoruz, ama şimdiye kadar bilmezden geliyorduk. Ama artık sömürülmek istemiyoruz.
Bunun için dayanışma istiyoruz. Kadın olarak yaşadığımız sorunlar, ev-eksenli çalışmamızla iç içe: yani kadınlarla dayanışmak önemli bizim için. Tek tek kadınlarla da, kadın örgütleriyle de dayanışma geliştirmek istiyoruz. Ayrıca ailemizde, yakın çevremizde, mahallemizde de, işçi olduğumuzun kabul edilmesini yükümüzün tanınmasını ve dayanışma istiyoruz.
Tek güvencesiz çalışan işçi grubu biz değiliz. Ayrıca güvenceli çalışanların da hakları aşınıyor, aslında onların güvencelerinin de güvencesi yok. Yani, diğer işçi gruplarıyla dayanışma istiyoruz. Ortak sorunlarımız var, çözümlerimiz de ortak olabilir.
Dolayısıyla öncelikle görünürlük istiyoruz. Ev-eksenli çalışmanın, ‘hobi’, ‘boş zaman faaliyeti’ değil, çalışma olduğunun kabulünü istiyoruz.
Ev-eksenli çalışan işçiler olarak tanınmak istiyoruz. Buna bağlı güvenceli çalışan işçilerle eşit haklara sahip olmak istiyoruz. Yani, işçiliğimizden kaynaklanan tüm haklarımızı istiyoruz.
Bizler de diğer işçiler gibi sömürülüyoruz. Sömürüldüğümüzü biliyoruz, ama şimdiye kadar bilmezden geliyorduk. Ama artık sömürülmek istemiyoruz.
Bunun için dayanışma istiyoruz. Kadın olarak yaşadığımız sorunlar, ev-eksenli çalışmamızla iç içe: yani kadınlarla dayanışmak önemli bizim için. Tek tek kadınlarla da, kadın örgütleriyle de dayanışma geliştirmek istiyoruz. Ayrıca ailemizde, yakın çevremizde, mahallemizde de, işçi olduğumuzun kabul edilmesini yükümüzün tanınmasını ve dayanışma istiyoruz.
Tek güvencesiz çalışan işçi grubu biz değiliz. Ayrıca güvenceli çalışanların da hakları aşınıyor, aslında onların güvencelerinin de güvencesi yok. Yani, diğer işçi gruplarıyla dayanışma istiyoruz. Ortak sorunlarımız var, çözümlerimiz de ortak olabilir.
Ne yapıyoruz?
Örgütleniyoruz. Biz hem iş üzerinden yani gelir amaçlı, hem de haklar üzerinden örgütleniyoruz. Her iki tür örgütlenmeyi de yerel, ülke ölçeğinde, bölgesel ve uluslararası ölçeklerde gerçekleştirmeye özen gösteriyoruz.
Uluslararası örgütlenme, başından beri çok önemli bizim için. Dünya Evde Çalışanlar Federasyonu’nun (FHWW) aktif bir üyesiyiz.
Ülke içinde ve uluslararası olarak çeşitli taraflarla bağlantı kurmaya, ittifaklar oluşturmaya özen gösteriyoruz. Öncelikle her türlü işçi kesimi, bizim potansiyel müttefikimizdir. Yani, tüm informel ya da güvencesiz çalışanlar –tarım işçileri, geçici işçiler, ev hizmetlileri, part time çalışanlar, çağrı usulü çalışanlar,…-, ve ayrıca formel çalışanlar yani fabrika işçileri, büro işçileri, serbest bölge çalışanları, sözleşmeli çalışanlar, öğrenciler, emekliler.. bizim güçbirliği yapacağımız kesimlerdir. Ayrıca kadınlar, kadın örgütleri de önemli bir müttefikimizdir.
Ayrıca araştırmacılar, kamu kurumlarının temsilcileri de işbirliği içinde olmaya, birlikte çalışmaya özen gösterdiğimiz kesimler.
1994’ten beri süren faaliyetlerimiz, geçen yıl Türkiye HomeNet Ev-Eksenli Çalışan Kadınlar Dayanışma Ağı’nın kurulmasıyla önemli bir aşamaya gelmişti. Şimdi de sendikalaşma kararı aldık ve Dayanışma Ağımızı, Türkiye HomeNet Ev-Eksenli Çalışanlar Sendikası Girişimi’ne dönüştürdük.
Şu an ülkemizde geçerli yasaların bizim sendikalaşmamıza imkân vermediğini biliyoruz. Ama uluslararası hukuktaki dayanaklarımızı ve TC Anayasası’nın uluslararası hukuka öncelik verdiğini de biliyoruz. Girişimimizin hukukiliğine ve meşruiyetine inancımız tam. Önümüze bir tartışma ve sendikamızı bu yaygın tartışmalar sürecinde oluşturma süreci koyduk. Bu süreçte ilmik ilmik sendikamızı dokuyacağız.
Örgütleniyoruz. Biz hem iş üzerinden yani gelir amaçlı, hem de haklar üzerinden örgütleniyoruz. Her iki tür örgütlenmeyi de yerel, ülke ölçeğinde, bölgesel ve uluslararası ölçeklerde gerçekleştirmeye özen gösteriyoruz.
Uluslararası örgütlenme, başından beri çok önemli bizim için. Dünya Evde Çalışanlar Federasyonu’nun (FHWW) aktif bir üyesiyiz.
Ülke içinde ve uluslararası olarak çeşitli taraflarla bağlantı kurmaya, ittifaklar oluşturmaya özen gösteriyoruz. Öncelikle her türlü işçi kesimi, bizim potansiyel müttefikimizdir. Yani, tüm informel ya da güvencesiz çalışanlar –tarım işçileri, geçici işçiler, ev hizmetlileri, part time çalışanlar, çağrı usulü çalışanlar,…-, ve ayrıca formel çalışanlar yani fabrika işçileri, büro işçileri, serbest bölge çalışanları, sözleşmeli çalışanlar, öğrenciler, emekliler.. bizim güçbirliği yapacağımız kesimlerdir. Ayrıca kadınlar, kadın örgütleri de önemli bir müttefikimizdir.
Ayrıca araştırmacılar, kamu kurumlarının temsilcileri de işbirliği içinde olmaya, birlikte çalışmaya özen gösterdiğimiz kesimler.
1994’ten beri süren faaliyetlerimiz, geçen yıl Türkiye HomeNet Ev-Eksenli Çalışan Kadınlar Dayanışma Ağı’nın kurulmasıyla önemli bir aşamaya gelmişti. Şimdi de sendikalaşma kararı aldık ve Dayanışma Ağımızı, Türkiye HomeNet Ev-Eksenli Çalışanlar Sendikası Girişimi’ne dönüştürdük.
Şu an ülkemizde geçerli yasaların bizim sendikalaşmamıza imkân vermediğini biliyoruz. Ama uluslararası hukuktaki dayanaklarımızı ve TC Anayasası’nın uluslararası hukuka öncelik verdiğini de biliyoruz. Girişimimizin hukukiliğine ve meşruiyetine inancımız tam. Önümüze bir tartışma ve sendikamızı bu yaygın tartışmalar sürecinde oluşturma süreci koyduk. Bu süreçte ilmik ilmik sendikamızı dokuyacağız.
Çalışan Ev Kadınının Yaşadıkları
Eskiden kadın olmak daha kolaydı.Kadınlar sadece evde olur,yemek yapar ,çocuk bakardı.
Sadece eşiningeliri düşükse kadın çalışırdı , çalışan kadına acınırdı. Kadın çalışıyorsa,evine bakamayacağı düşünülürdü, zaten kadın bekarken çalışsa bile evlenince evinin kadını olurdu.
90 lı yıllara gelindiğinde kadın sadece evde olmak istemedi,artık çalışmakekonomik olarak özgürleşmek istiyordu.Bütün kadınlar once ünüversite okumaya ,sonra çalışmaya başladı.Bu kadının hoşuna gitmi şti çalışıyor,istediği gibi harcıyor,geziyordu.Artık çalışan kadın evli olmak değil bekar olup gününü gün etmek istiyordu.Yaşasın özgürlük?Çalışan kadın artık işkolik olmuştu, çalışıyor ve yüksekliyordu,zirveye ulaşmıştı.Birçok şirkette once orta kademe ,sonra üst kademe yönetciler kadın oldu.Fakat doksanların sonuna gelindiğinde şirketler yalnız ve işkolik 30 lu yaşlarında kadınlarla doluydu..Bu çalışan kadına yetmedi,çıtayı biraz daha yükseltti.Artık evli ve başarılı çalışan kadın olmalıydı.
Çalışan kadın etrafına bakındı,başarılı,paralı adaylar gözden geçirildi ,adaylardan kel, şişman vekısa olanlar hemen elendi,ince ruhlu,şaraptan anlayan,14 şubatda müthiş süprizler yapan,kimsenin bilmediği yerlerde başabaşa tatillere götüren,yaşamayı seven ve bol bol espiri yapanlar hemen kapışıldı.
Yurt dışından tasarımcı gelinlikleri getirtildi,otellerde muhteşem düğünler yapılıp,maldivlere yada baliye balayına gidildi.
Balayından sonra çalışan kadın hızla iş başı yaptı artık,gündüz toplantıdan toplantıya koştururken ,artık akşam yemeğinide düşünmeye başlamıştı.Akşam ne yenmeli,nereye gidilmeli,eşinin gömlekleri,pantolanları ütülümü,kıyafetlerikuru temizlemeciye gitti mi geldi mi,marketten alınacakların listesini çıkar,iş çıkışı git al,eve gel hızlıca akşam yemeğini hazırla?.
Çalışan kadın artık mutluydu,gece yatağı sıcacıktı ,üzülünce derdini paylaşan,hastalanınca ona bakan,ağlayınca destek olacak bir omuza, göz yaşlarını silecek şevkatli ellere sahipti.15saat koşturmak ona vız geliyordu.
Etraf bu şekilde koşuşturan ev ve iş arası çift vardiya çalışan kadınla doluydu.Zaman geçiyordu.Çalışan kadın 35 ine yaklaşıyordu, biyolojik saati "be ?bek, be- bek" diye uyarı vermeye başladı..Evet çalışan kadın hemen çığlık atmaya başladı "kariyer de yaparım bebek de"
Çalışan kadınlar hemen sosyetik kadın doğumcuların randevularını doldurdular.
Çalışan kadınlar ajandalarına ve işlerinin temposunauygun zamanı seçip hemen mikroenjeksiyonla bebek yapmaya başladı.Kimi tek,kimi ikiz ,kimi üçüz istedi.
1-2 ay sonragüzel haberler sırayla gelmeye başladı,çalışan kadınlar hamileydi.
Ama çalışan kadın hem hamile,hem güzel olmak istedi ,hemen diyetisyenlere koşulup ,özel hamile diyetleri alındı ,bol bol kivi yenmeye başlandı.Eskisi gibi tatlı,börek aşerilmiyordu,karpuz ,kivi ve mango isteniyordu gecenin bir yarısı eşlerden.Çalışan kadın çocuğunu eski usul büyütmeyecekti,hemen onlarca hamilelik,bebek büyütme kitapları alındı,bir çok internet sitesineüye olundu.Yoga ve anne?baba kurslarına yazıldı .Çalışan kadın artık gün gün takip ediyordu bebeğini.Bugün 43.gün bebeğim üzüm tanesi gibi,59.gün parmakları oluştu ,89.gün bu gün ilk defa hıçkırdı. 210.günden sonra artık bebeğin matematik zekasının artması için Mozart dinletilecek.Sonunda mutlu gün geldi çalışan kadın artık anneydi ,3-4 aylık izinden sonra çalışan kadın öldürücü diyetlerle zayıflayarak incecik bir şekilde iş başı yapmıştı.Artık başarılı bir yönetici,iyi bir eş ve anne olarak 24 saat çalışıyordu.Bebek büyüdükçe, sosyalleşmesi için çalışan kadın cumartesilerini çocuğuna ayırdı ,artık tüm anneler topluca etkinliklere katılmaya başladılar,yaş günü partileri,tiyatrolar,piyano dersleri,basketbol,tenis ve yüzme kurslarının biri bitiyor biri başlıyordu.
Çalışan kadına buda yetmedi artık herkes çalışıyor,iyi bir eş ve annelik yapıyordu,çalışan kadın çıtayı birkez daha yükseltti.
O artık evinde katkısız ,sağlıklı ekmekler,kahvaltı için ev yapımı reçel yapmalı,organic gıdalarla, vitamini bolsebze yemekleri hazırlamalı,çocuğuna ve eşine özel günlerde ev yapımı pastalar yapabilmeli,bu pastaları çok güzel süsleyebilmeliydi.
Evet bütün çalışan kadınlar yemek yapma kurslarına koşmaya başladılar,evlerine ekmek yapma makinaları aldılar.Şimdi çalışan kadınlar toplantı aralarında bir birlerine ekmek tarifleri vermeye başladılar,dün nefis bir çavdarlı ekmek yaptım,istersen tarifini vereyim.Bende hafta sonu harika bir pasta yaptım.evdekiler bayıldı.Bir akşam gelinde sizede yapayım.
Bakalım Çalışan kadın bundan sonra çıtasını nereye yükseltecek ????
Bu süreç içerisinde çalışan erkek ise çıtasını hiç yükseltmedi.80 lerde,90 larda ve 2000 lerde hep aynı kaldı?.
Sadece eşinin
90 lı yıllara gelindiğinde kadın sadece evde olmak istemedi,artık çalışmak
Çalışan kadın etrafına bakındı,başarılı,paralı adaylar gözden geçirildi ,adaylardan kel, şişman ve
Yurt dışından tasarımcı gelinlikleri getirtildi,otellerde muhteşem düğünler yapılıp,maldivlere yada baliye balayına gidildi.
Balayından sonra çalışan kadın hızla iş başı yaptı artık,gündüz toplantıdan toplantıya koştururken ,artık akşam yemeğinide düşünmeye başlamıştı.Akşam ne yenmeli,nereye gidilmeli,eşinin gömlekleri,pantolanları ütülümü,kıyafetleri
Çalışan kadın artık mutluydu,gece yatağı sıcacıktı ,üzülünce derdini paylaşan,hastalanınca ona bakan,ağlayınca destek olacak bir omuza, göz yaşlarını silecek şevkatli ellere sahipti.15
Etraf bu şekilde koşuşturan ev ve iş arası çift vardiya çalışan kadınla doluydu.Zaman geçiyordu.Çalışan kadın 35 ine yaklaşıyordu, biyolojik saati "be ?bek, be- bek" diye uyarı vermeye başladı..Evet çalışan kadın hemen çığlık atmaya başladı "kariyer de yaparım bebek de"
Çalışan kadınlar hemen sosyetik kadın doğumcuların randevularını doldurdular.
Çalışan kadınlar ajandalarına ve işlerinin temposuna
1-2 ay sonra
Ama çalışan kadın hem hamile,hem güzel olmak istedi ,hemen diyetisyenlere koşulup ,özel hamile diyetleri alındı ,bol bol kivi yenmeye başlandı.Eskisi gibi tatlı,börek aşerilmiyordu,karpuz ,kivi ve mango isteniyordu gecenin bir yarısı eşlerden.Çalışan kadın çocuğunu eski usul büyütmeyecekti,hemen onlarca hamilelik,bebek büyütme kitapları alındı,bir çok internet sitesine
Çalışan kadına buda yetmedi artık herkes çalışıyor,iyi bir eş ve annelik yapıyordu,çalışan kadın çıtayı birkez daha yükseltti.
O artık evinde katkısız ,sağlıklı ekmekler,kahvaltı için ev yapımı reçel yapmalı,organic gıdalarla, vitamini bol
Evet bütün çalışan kadınlar yemek yapma kurslarına koşmaya başladılar,evlerine ekmek yapma makinaları aldılar.Şimdi çalışan kadınlar toplantı aralarında bir birlerine ekmek tarifleri vermeye başladılar,dün nefis bir çavdarlı ekmek yaptım,istersen tarifini vereyim.Bende hafta sonu harika bir pasta yaptım.evdekiler bayıldı.Bir akşam gelinde sizede yapayım.
Bakalım Çalışan kadın bundan sonra çıtasını nereye yükseltecek ????
Bu süreç içerisinde çalışan erkek ise çıtasını hiç yükseltmedi.80 lerde,90 larda ve 2000 lerde hep aynı kaldı?.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)